Vikiçocuk:Hayvanlar alemi/Sürüngenler

Anolis carolinensis türünden bir kertenkele

Sürüngenler (Reptilia), omurgalı hayvanlar alt şubesinin yumurtlayarak çoğalan büyük bir sınıfı. Yılanlar, kertenkeleler, kaplumbağalar, timsahlar ve tuatara takımlarından meydana gelir.

• Değişkensıcaklı (heterotermi) omurgalılardan olan sürüngenler, evrimsel olarak Amfibyumlarla sabit vücut ısılı (homeotermi) hayvanlar arasındaki geçiş sürecini, denizden karaya, kalıcı geçişi temsil ederler. Vücutlarının pul ya da benzer levhalarla kaplı olması nem kaybını en az düzeyde tutmalarını sağlar, bu sayede kurak ortamlara oldukça iyi uyum sağlarlar.

• Vücut ısılarını sabit tutacak metabolizmik mekanizmalara sahip olmadıkları için, vücut ısıları dış ortamın ısısına bağlı olarak değişkendir. Bu yüzden sürüngen türlerinin çok büyük bir kısmı dünyanın ılıman iklim kuşaklarında yaşamlarını sürdürür. Ancak bu sayede kasları inanılmaz enerji tasarrufu yapar. Kaslarının güç potansiyeli memelilere oranla 4, kuşlara oranla 2 kat daha fazladır.

Tümü akciğerleriyle solunum yapan sürüngenlerin tümü yumurtlayarak ürerler. Bazı türlerde yavruların yumurtadan çıkması, dişinin içinde gerçekleşir.

• En eski sürüngen fosillerine Karbonifer Döneme (358 ila 300 milyon yıl önce) tarihlenen kayaçlarda rastlanır. Karbonifer Dönemi izleyen Permiyen Dönem ve tüm Mezozoik Zaman boyunca, tür çeşitliliği yaygınlık yönünden hızlı bir evrimleşme göstermişler, Mezozoik Zaman'da karalardaki hakim türleri oluşturmuşlardır. Kretase Döneminin sonunda gerçekleşen (66 milyon yıl önce) K/T Yok Oluşu Olayı sonunda sürüngen türlerinin büyük bir bölümü yok olmuşsa da bugün Dünya'da 6.000 kadar sürüngen türü yaşamaktadır. Sürüngen ve kaplumbağaları insanlar daha çok yazın görürler.

• Örnekler:
  • Anakonda
  • Kobra
  • Timsah
  • Kertenkele
  • Kaplumbağa
  • Engerek
  • Piton
  • İguana
  • Bukalemun
  • Çıngıraklı yılan
  • Geko
  • Keler
  • Kayman
  • Varan