İçeriğe atla

Vikikitap:Diğer projelerden gelenler için

Vikikitap, özgür kütüphane
(Vikikitap:DPGİ sayfasından yönlendirildi)

Vikikitap Vikimedya Vakfının birçok projesinden biridir. Vikikitap, diğer projelerin çoğundan ayrılmaktadır çünkü Vikikitap tek tek sayfalar yazmaktan çok kitap yazma üzerine bir projedir. Vikipedi, Vikisöz ve Vikisözlük projelerinde bulunan içeriğin her biri birer kitap oluşturuyor gibi düşünülebilir. Bu şekilde Vikikitap'ın farklılıklarını anlamanız daha kolay olacaktır. Bu sayfa, diğer Vikimedya projelerinden gelenlerin sıkça sordukları bazı soruları yanıtlayacak ve Vikikitap politikaları, yönergeleri ve kültürü ile ilgili bilgilendirerek bir Vikiyazar olabilmeniz konusunda rehberlik edecektir. Ayrıca kitap yazımı ile ilgili daha fazla bilgi edinmek isterseniz Yardım:Nasıl kitap yazılır sayfasına başvurabilirsiniz.

Vikikitap, Vikipedi ile yakından ilişkilidir ama Vikipedi'nin parçası değildir

[değiştir]

Vikikitap ve Vikipedi arasındaki en göze çarpan farklılık bu iki projenin temelinde aranmalıdır. Ansiklopedi maddeleriyle kitaplar aynı şeyler değildir.

Kitaplar ve ansiklopedi maddeleri

[değiştir]
  • Vikikitap'ta yazılan kitaplar öğretici/bilgilendirici kitaplardır. Yani okuyuculara herhangi bir alanda bir şeyler öğretmeye olanak sağlamak amacıyla yazılır.
  • Her bir kitap diğer kitaplardan bağımsızdır, yani kitap sayfaları birbirlerine iç bağlantı verirler ancak diğer kitaplara bağlantı vermezler.
  • Kitapların, bölümleri, alt bölümler ve sayfaları vardır. Kitapların, sayfaları arasında kolaylıkla gezinebilmelmesi için bir içindekiler listesi ve kitaplarda genelde bulunan diğer bölümler (terimler sözlüğü, ekler vs.) olmalıdır.
  • Kitaplar, ayrı ansiklopedi maddelerinin koleksiyonu değildir, ortak bir teması ve anlatısı vardır.
  • Kitaplar sadece bilgileri sıralamaz. Bu bilgiler, hedef kitlesi tarafından anlaşılabilecek bir şekilde açıklar.

Kitaplar, iç bağlantıları ılımlı kullanır

[değiştir]
  • Genel bir kural olarak, kitap sayfaları Vikipedi maddeleri gibi çok fazla iç bağlantı içermez. Çünkü kitaplar bitişik bir anlatısı bulunan, diğer kitaplardan bağımsız kitaplardır. Ek olarak bütün dış bağlantılar, okuyucuların dikkatini bir yöne çekmek için kullanılabilir. Diğer kaynaklara giden bağlantılar her zaman ayrı bir kaynaklar veya kaynakça bölümünde sayfanın sonunda belirtilmelidir.
  • Vikikitap'ta kırmızı bağlantılar oluşturmaktan kaçının. Vikipedi'de henüz oluşturulmamış ancak oluşturulursa iyi olur anlamında kırmızı bağlantılar koymak faydalı olabilir. Ancak Vikikitap'ta kırmızı bağlantıları sadece kitabınızın planladığınız yapısına göre oluşturacağınız sayfalara gidecek şekilde kullanabilirsiniz.
  • Dış bağlantılar seyrek olarak kullanılmalıdır. Eğer kitabın hedef okuyucu kitlesi tarafından güç anlaşılabilecek bazı terimler varsa bu terimler hakkında bir dış bağlantı verebilirsiniz (mesela [[w:terim|]] şeklinde bir Vikipedi maddesine bağlantı verebilirsiniz, sondaki | karakteri w: önekini gizler). Fakat lütfen Vikikitap'taki kitapların sadece İnternet ortamında kullanılmak üzere olmadığını da unutmayın, kitaplar diğer biçimlerde kullanım için de uygun olmalıdır (mesela basılı olarak veya çevrim dışı olarak) ve bu ortamlarda bağlantılar çalışmayacaktır. Ayrıca lütfen dikkatli olun, mevcut olmayan Vikipedi maddelerine giden bağlantılar kırmızı olarak görünmez. Bu yüzden bağlantı verirken önce sayfanın mevcut olduğuna ve bir anlam ayrım sayfası olmadığına emin olun.

Vikiyazarlar bir çok şey için farklı yaklaşımlar kullanır

[değiştir]
  • Soru: Vikipedi projelerinin Vikikitap'ta karşılığı var mı?
    • Yanıt: Var. Kitaplıklar bu işi görüyor. Bir kitaplık sayfasında o kitaplıktaki kitapları, o kitapların hangi alanda geliştirilebileceğini, vs. öğrenebilir, ilgili kitaplık sayfasının tartışma sayfasında o kitaplık hakkında tartışabilirsiniz.
  • Soru: Neden yazdığım maddenin "yeniden vikileştirilmesi" gerekiyor?
    • Yanıt: Vikikitap'ta adlandırma Vikipedi'de olduğu gibi değildir ve [[herhangi]] [[bir]] [[kelime]]ye giden bağlantılar Vikikitap'ta muhtemelen herhangi bir sayfaya işaret etmeyecektir. Ayrıca kitaplarda çoğu dış bağlantı ve kaynaklar birlikte, toplu bir kaynakça içerisinde sunulur. Ayrıntılar için Vikikitap:Yeniden vikileştirme sayfasına bakın.
  • Soru: Sayfa adlandırma yöntemi nasıldır?
    • Yanıt: Kitabın ana sayfası genel olarak "Kitap Adı" şeklinde, alt sayfalar da "Kitap Adı/Alt Sayfa" veya "Kitap Adı/Bölüm/Alt Sayfa" şeklinde adlandırılır. Vikikitap, Vikipedi'de anlam ayrımında kullanılan "Kitap Adı (Sayfa Adı)" şeklindeki adlandırma yöntemini kullanmaz.
  • Soru: Vikikitap'ın politikaları nelerdir, Vikipedi'ninkiler ile arasındaki farklar nelerdir?
    • Yanıt: Büyük veya küçük birçok fark vardır. Eğer politikalarla ilgileniyorsanız, Vikikitap politikalarının tam listesine bakın. Vikikitap Vikipediden daha minimalist olma eğilimindedir, dolayısıyla politika ve yönergelerimiz Vikipedi'ninkilere göre çok daha azdır.
  • Soru: Sayfa oluşturmak ve düzenlemek için önerilen biçem nedir?
    • Yanıt: Belirlenmiş tek bir biçem (stil, tarz) bulunmamakla beraber yeni Vikikitap kullanıcıları için önerilerimiz vardır. Önerilerimizi inceleyin ama bunların sadece birer yönerge, yani yönlendirme amaçlı olduğunu unutmayın. Bir kitap yazarı olarak kitabınızın tasarımında size birçok özgürlük verilmiştir. Yazarlar anlaşmazlığa düştüğünde, fikir birliği oluşturmaya çalışmalısınız.
  • Soru: Yeni bir kitabın düzeni/kime yönelik olduğu/biçemi/dolaşımı gibi özelliklerine kim karar verir? İzlenecek tek bir doğru yol mu vardır?
    • Yanıt: Bir kitap ile ilgili kararları kim verir? Tabii ki siz! İş kitap yazmaya gelince Vikikitap yazarlarına çok geniş özgürlükler verilir. Tek istediğimiz kitabın tüm sayfalarında aynı belirlenmiş düzeni uygulamanız. Böylece sayfalar arasında bütünlük ve devamlılık sağlanmış olur. Farklı kitapların farklı hedef okuyucu kitleleri vardır, dolayısıyla bu farklı okuyucu kitlesi için kitaplar farklı stiller uygulayabilir. Örneğin çocuklara yönelik bir kitapta bol bol renkler ve resimler kullanılırken yetişkinlere yönelik bir kitap daha sade olabilir.
  • Soru: Burada anlam ayrım sayfaları var mı?
    • Yanıt: Hayır. Burada da bazı yönlendirmeler ve kitaplıklar gibi organizasyon sayfaları var. Ancak "Yemek:" alan adındaki bazı sayfalar dışında anlam ayrım sayfaları kullanılmıyor.
  • Soru: Vikipedi'den madde ya da maddeleri Vikikitap'a taşıyıp üzerinde kitap oluşturacak şekilde çalışmak istiyorum. Bunun hakkında bir politika var mı?
    • Yanıt: Tek yapmanız gereken Vikikitap:İçe aktarma istekleri sayfasından ilgili madde isteğinde bulunmak. Daha sonra içeri aktarılmış sayfaya eklenen talimatlara uymanız gerekiyor.
  • Soru: Nasıl kaynak gösteririm ve nasıl kaynakça bölümü yapabilirim?'
    • Yanıt: Çoğu kitap eğer kaynaklar varsa bunları, basılı kitaplarda olduğu gibi, bir kaynakça sayfası içerisinde belirtirler. Sayfa içerisinde belirteceğiniz kaynaklar veya dipnotlar için sayfa sonunda "Notlar" veya "Kaynakça" şeklinde bir başlık açabilirsiniz Vikikitap:Biçem rehberi#Dipnotlar ve kaynaklar.

Nasıl yardımcı olabilirsiniz

[değiştir]
  • Soru: Vikikitap'ta yapılabilecek ne tür temizlik işleri var?
    • Yanıt: Vikipedi'deki işlerin çoğu Vikikitap'ta da vardır. Vikikitap'ta da sayfalar düzenlenir, kategorilenir, vandalizmle mücadele edilir, çift yönlendirmeler düzeltilir ve bu liste daha da uzar. Yapabileceğiniz çeşitli işlerin bir listesi için Vikikitap:Bakım sayfasına bakın.
  • Soru: Nasıl aranıza katılabilirim?