Türükçä/Zamirler
Şahıs Zamirleri
[değiştir]Men, Sen, An, Ol, Biz, Siz, Alar, Olar. An ve Alar'ın insanlardan söz ederken,Ol ve Olar'ın ise hayvanlar bitkiler, cansız varlıklar ve kavramlardan söz ederken kullanılması gerektiğini unutmayınız. Siz sözü tek kişiye kullanıldığında nezaket ifade eder. Aynı nezaketli tavır birden fazla kişiye sergilenmek istediğine Siz sözüne –lär çoğul eki getirilir, ancak sizlär zamirinin nezaket anlamı dışında siz zamirinden ne dilbilim açısından ne de işlev açısından bir farkı yoktur.
Hal ekleri ile zamirlerin kullanışları aşağıdaki gibidir:
YALIN | Men | Sen | An | Ol | Biz | Siz | Alar | Olar | Sizlär |
İLGİ | Meniñ | Seniñ | Anıñ | Onuñ | Bizniñ | Sizniñ | Alarnıñ | Olarnıñ | Sizlärniñ |
YÜKLEME | Meni | Seni | Anı | Onu | Bizni | Sizni | Alarnı | Olarnı | Sizlärni |
YAKLAŞMA | Maña | Saña | Aña | Oña | Bizgä | Sizgä | Alarga | Olarga | Sizlärgä |
BULUNMA | Mendä | Sendä | Anda | Onda | Bizdä | Sizdä | Alarda | Olarda | Sizlärdä |
UZAKLAŞMA | Mendän | Sendän | Andan | Ondan | Bizdän | Sizdän | Alardan | Olardan | Sizlärdän |
VASITA | Men bilän | Sen bilän | An bilän | Ol bilän | Biz bilän | Siz bilän | Alar bilän | Olar bilän | Sizlär bilän |
İşaret Zamirleri
[değiştir]Ol, Bul, Şul, Olar, Bular, Şular. Ol ve çoğulu Olar bulunduğumuz noktadan en uzaktır. Şul veçoğulu Şular bulunduğumuz noktaya yakındır. Bul ve çoğulu Bular, bulunduğumuz noktadadır, yanımızdadır.
Eğer yanımızdaki iki farklı nesne ya da nesnlere işaret ediyorsak, birine bul ya da bular, diğerine ise şul ya da şular diye işaret ederiz. İşaret zamirlerinin hal eki almış şekilleri aşağıdaki gibidir:
YALIN | Ol | Bul | Şul | Olar | Bular | Şular |
İLGİ | Onuñ | Bunuñ | Şunuñ | Olarnıñ | Bularnıñ | Şularnıñ |
YÜKLEME | Onu | Bunu | Şunu | Olarnı | Bularnı | Şularnı |
YAKLAŞMA | Oña | Buña | Şuña | Olarga | Bularga | Şularga |
BULUNMA | Onda | Bunda | Şunda | Olarda | Bularda | Şularda |
UZAKLAŞMA | Ondan | Bundan | Şundan | Olardan | Bulardan | Şulardan |
VASITA | Ol bilän | Bul bilän | Şul bilän | Olar bilän | Bular bilän | Şular bilän |
Dönüşlülük Zamirleri
[değiştir]Özüm, Özüñ, Özü, Özümüz, Özüñüz, Özläri