Kazakça/Alfabe

Vikikitap, özgür kütüphane

Abece[değiştir]

Kazak Kiril yazısında Rus Kiril abecesine ek olarak şu harfler bulunur: Ә, Ғ, Қ, Ң, Ө, Ұ, Ү, Һ, І. Rus alfabesinden alınan В, Ф, Х, Ц, Ч, Щ, Ъ, Ь ve Ё harfleri yalnızca çoğunluğu Rusçadan alınan ödünç sözcüklerde bulunur. En çok Çin, İran ve Afganistan'da kullanılan Kazak Arap abecesinde 29 harfin yanı sıra yüksek hemze ٴ, ve la لا bağlama harfi bulunur. ۆ, گ, ڭ, پ, چ harfleri Arapçada bulunmayan sesleri gösterir.

Kazak Kiril yazısı Kazakistan ve Moğolistan'da kullanılır. Bu alfabe Kazak Türkçesindeki sesleri göstermek üzere Rusça abecesinde 33 harfe 9 harf daha eklenip 42 harfli olarak 1940 yılında S. A. Amanjolov tarafından sunulmuştur. Eklenen harflerden Ұ, 1950'ye kadar Ӯӯ şeklindeydi.

Kazak Alfabesi Kazak Latin Telâffuz
Аа Aa Aa
Әә Ää Açık e
Бб Bb b
дд Dd d
Вв Vv v
Гг Gg g
Ғғ Ğğ ğ (Türkiye Türkçesi'nden daha sert)
Ее Ee Kapalı e, ye
Жж Jj j
Зз Zz z
Ии Ïï iy, ıy
Йй Yy y
Кк Kk İnce k
Ққ Qq Kalın k
Лл Ll l
Мм Mm m
Нн Nn n
Ңң Ññ Nazal n (ng)
Оо Oo o
Өө Öö ö
Пп Pp p
Рр Rr r
Сс Ss s
Тт Tt Tt
Уу Ww uv, üv
Үү Üü ü
Ұұ Uu u
Фф Ff f
Хх Xx Sert h
Һһ Hh h
Цц Cc ts
Чч Çç ç
Шш Şş ş
Щщ ŞŞşş şş
Ъъ (") Sertleştirme imi(Yabancı köklü kimi sözcüklerde)
Ыы ı
Іі İi i
Ьь (') Yumuşaltma imi(Yabancı köklü kimi sözcüklerde)
Ээ Ee (Éé) Kapalı e
Юю YUyu yu
Яя YAya ya

Bilgisayar Klavyesi[değiştir]

Klavye

Kazakistan'da Kazak Kiril yazısı için kullanılan standart Windows ve Mac klavyelerinde Kazakçada bulunan, ancak Rusça'da bulunmayan karakterler standart Rusça klavyenin numara düğmelerine yerleştirilmiştir. Kazak Türkleri genişletilmiş dokuz Kazak harfi ile Rus harflerini kullanırlar.