Fransızca/Subjonctif
Subjonctif Fransız dilinde genellikle yan cümlelerin yapımında kullanılan bir çeşit kip. İspanyolcadaki subjuntivo ile benzerlikler gösterir.[1] Romen dillerinde de buna benzer bir kullanım vardır. Örneğin İtalyancada congiuntivo yahut Portekizcede subjuntivo o conjuntivo. Çoğunlukla diğer dillere çevrilirken farklı yöntemler uygulanır. Fransızca'da 4 farklı subjonktif bulunsa da, bunlardan présent (Subjonctif I) ve passé composé (Subjonctif II) daha sık kullanılan versiyonlardır. Buna karşın Subjonctif imparfait ve Subjonctif plus-que-parfait günümüz Fransızcasında yalnızca edebi değeri yüksek metinlerde karşılaşılır. Geniş zaman ifade ederken kullanılan Subjonktiv, Fransızca da belirli sinyal kelimeleri sonucu kullanılır.
Subjonctif çekimleme
[değiştir]Subjonctiflerin çekimlenmesi düzenli fiiller ve düzensiz fiiler arasında farklılıklar gösterir.
Düzenli Fiiller
[değiştir]Düzenli fiiller, üçüncü çoğul şahıs, geniş zaman indikatifine (présent de l’indicatif) subjonctif eklerinin eklenmesi ile çekimlenirler. Dikkat edilmesi gereken önemli noktalardan birisi, birinci ve ikinci çoğul şahısın çekimlenmesi Imparfait ile aynı olduğundan, burada birinci çoğul şahıs kullanılır.
Subjonctif ekleri şunlardır: -e, -es, -e, -ions, -iez, -ent
boire (ils boivent) | |
---|---|
1. tekil.: que je | boive |
2. tekil.: que tu | boives |
3. tekil.: qu’il/elle/on | boive |
1. çoğul.: que nous | buvions |
2. çoğul.: que vous | buviez |
3. çoğul.: qu’ils/elles | boivent |
Birçok fiil çoğul için aynı köke sahip olduklarından dolayı, Subjonctif genellikle présent ile benzerlik gösterir. -er, -ir ve -dre ekleri ile biten fillerde bu durumu gözlemek mümkündür.
aimer (ils aiment) | finir (ils finissent) | attendre (ils attendent) | |
---|---|---|---|
1. tekil.: que je/j’ | aime | finisse | attende |
2. tekil.: que tu | aimes | finisses | attendes |
3. tekil.: qu’il/elle/on | aime | finisse | attende |
1. çoğul.: que nous | aimions | finissions | attendions |
2. çoğul.: que vous | aimiez | finissiez | attendiez |
3. çoğul.: qu’ils/elles | aiment | finissent | attendent |
Düzensiz Fiiller
[değiştir]Subjonctifin çekimlenmesinde toplam 7 adet düzensiz fiil bulunmaktadır:
Person | être | avoir | aller | faire | pouvoir | savoir | vouloir |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1. tekil.: que je/j’ | sois | aie | aille | fasse | puisse | sache | veuille |
2. tekil.: que tu | sois | aies | ailles | fasses | puisses | saches | veuilles |
3. tekil.: qu’il/elle/on | soit | ait | aille | fasse | puisse | sache | veuille |
1. çoğul.: que nous | soyons | ayons | allions | fassions | puissions | sachions | voulions |
2. çoğul.: que vous | soyez | ayez | alliez | fassiez | puissiez | sachiez | vouliez |
3. çoğul.: qu’ils/elles | soient | aient | aillent | fassent | puissent | sachent | veuillent |
Bunların dışında aşağıdaki fiillerin formlarına dikkat etmek gerekir.
- il faut → qu’il faille (falloir)
- il pleut → qu’il pleuve (pleuvoir)
- il vaut → qu’il vaille (valoir)
Passé composé du subjonctif
[değiştir]Subjonctif'in passé composé çekimlemesi, geçmiş zaman kullanımları içerisinde en yaygın olan kullanımdır.
Person | Hilfsverb | Partizip Perfekt |
---|---|---|
1. tekil. | que j’aie | vu |
2. tekil. | que tu aies | |
3. tekil. | qu’il ait | |
1. çoğul. | que nous ayons | |
2. çoğul. | que vous ayez | |
3. çoğul. | qu’ils aient |
Subjonctif imparfaitin çekimlenmesi
[değiştir]Ekler şunlardır: -sse, -sses, -^t, --ssions, -ssiez, -ssent
être | |
---|---|
Que je | fusse |
Que tu | fusses |
Qu’il/ elle | fût |
Que nous | fussions |
Que vous | fussiez |
Qu’ils/ elles | fussent |
Subjonctif plus-que-parfaitin çekimlenmesi
[değiştir]aller | |
---|---|
Que je | fusse allé(e) |
Que tu | fusses allé(e) |
Qu’il/ elle | fût allé(e) |
Que nous | fussions allé(e)s |
Que vous | fussiez allé(e)s |
Qu’ils/ elles | fussent allé(e)s |
Kullanım
[değiştir]Subjonctifin ne zaman kullanılacağı belirli sinyal kelimelerince belirlenir. Fransızcayı yabancı dil olarak öğrenenlerin zorlandığı bir konudur. Genel olarak subjonctifin kişisel izlenimler içeren ifadelerden sonra kullanıldığı söylenebilir.
Toplamda 4 çeşit sinyal grubu sayılabilir:
- verbes de volonté "İstek bildiren fiiller"
- verbes de sentiments "Duygu belirten fiiller"
- verbes de la balance "Eşitlik fiilleri"
- Belirli kullanımlar
Verbes de volonté
[değiştir]- vouloir "istemek"
- attendre "beklemek"
- proposer "önermek"
Örnek: Je veux que tu finisses "Durmanı istiyorum."
Verbes de sentiments
[değiştir]- admirer que "hayranlık duymak"
- regretter que "pişman olmak, esef etmek"
- être heureux que "bir şeyden dolayı mutlu olmak"
- il est bien/ bon que "bir şeyin iyi olması"
- cela m’amuse que "bir şeyin keyif vermesi"
Örnek: Je regrette que tu ne saches rien "Bir şey bilmemene esef ediyorum."
İstisna: espérer „ummak“ fiili, eğer sorunun cevabı olumlanıyorsa, subjonctif kullanımını gerektirmez.
Örnek: J’espère que tu as écrit à Catherine.
Olumsuzlanan haliyle ummak fiili subjonctif ile kullanılır.
Örnek: J'espère qu'il ne pleuve pas.
Verbes de la balance
[değiştir]Subjonctif kullanımı konusunda en zor belirlenen fiiller grubu eşitlik bildiren fiillerdir. Bunun sebebi bu fiillerin bazı durumlarda indikatif kullanımı ile de ifade edilebilir olmalarıdır. Subjonctifin kullanımı tamamıyla bağlama bağlıdır. En çok kullanılan fiillere örnek olarak penser, croire, être sûr verilebilir.
Temel olarak ifade edilen cümlenin içeriğinde eminlik varsa indikatif, şüphe ağır basıyorsa subjonctif kullanılmalıdır.
Örnekler:
- Je pense que le père est malade.
- Je ne pense pas que le père soit malade. (Ben babanın hasta olduğuna inanmıyorum ama bundan yüzde yüz emin değilim.)
- Je ne pense pas que le père est vraiment malade.
Belirli kullanımlar
[değiştir]Aşağıda listelenen yan cümle kullanımları subjonctif ile kullanılmak zorundadır.
- afin que
- avant que
- bien que
- jusqu’à ce que
- pour que
- pourvu que
- quoique
- sans que
- à condition que
- à moins que
- à supposer que
- de manière à ce que
- en attendant que
Literatür
[değiştir]- Carolina Spiegel: Subjuntivo versus Subjonctif - eine vergleichende Betrachtung des Spanischen mit dem Französischen. LMU München Institut für Romanische Philologie, Sommersemester 2009, Hauptseminar Tempus-Modus-Aspekt, Barbara Schäfer-Prieß, 1. Juli 2009Şablon:Ölü bağlantı
- Mario Wandruszka: Über die Bedeutung des romanischen Konjunktivs und die Geburt des Nebensatzes. Zeitschrift für romanische Philologie (2000) 116: 56-71Şablon:Webarşiv
- Karin Fürpaß: Der dubitative Konjunktiv im Italienischen und Französischen. Ein Vergleich anhand der gesprochenen Sprache. Diplomarbeit, Karl-Franzens-Universität Graz, Graz 2009, S. 3–18
Dipnotlar
[değiştir]- ↑ "Der Konjunktivgebrauch im Französischen und Spanischen. hispanoteca.eu". 16 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20181116221606/http://hispanoteca.eu/Gram%E1ticas/Grammatik%20Spanisch/SUBJUNTIVO%20und%20Subjonctif.htm. Erişim tarihi: 16 Kasım 2018.