İçeriğe atla

Fransızca/Subjonctif

Vikikitap, özgür kütüphane

Subjonctif Fransız dilinde genellikle yan cümlelerin yapımında kullanılan bir çeşit kipİspanyolcadaki subjuntivo ile benzerlikler gösterir.[1] Romen dillerinde de buna benzer bir kullanım vardır. Örneğin İtalyancada congiuntivo yahut Portekizcede subjuntivo o conjuntivo. Çoğunlukla diğer dillere çevrilirken farklı yöntemler uygulanır. Fransızca'da 4 farklı subjonktif bulunsa da, bunlardan présent (Subjonctif I) ve passé composé (Subjonctif II) daha sık kullanılan versiyonlardır. Buna karşın Subjonctif imparfait ve Subjonctif plus-que-parfait günümüz Fransızcasında yalnızca edebi değeri yüksek metinlerde karşılaşılır. Geniş zaman ifade ederken kullanılan Subjonktiv, Fransızca da belirli sinyal kelimeleri sonucu kullanılır.

Subjonctif çekimleme

[değiştir]

Subjonctiflerin çekimlenmesi düzenli fiiller ve düzensiz fiiler arasında farklılıklar gösterir.

Düzenli Fiiller

[değiştir]

Düzenli fiiller, üçüncü çoğul şahıs, geniş zaman indikatifine (présent de l’indicatif) subjonctif eklerinin eklenmesi ile çekimlenirler. Dikkat edilmesi gereken önemli noktalardan birisi, birinci ve ikinci çoğul şahısın çekimlenmesi Imparfait ile aynı olduğundan, burada birinci çoğul şahıs kullanılır.

Subjonctif ekleri şunlardır: -e, -es, -e, -ions, -iez, -ent


boire (ils boivent)
1. tekil.: que je boive
2. tekil.: que tu boives
3. tekil.: qu’il/elle/on boive
1. çoğul.: que nous buvions
2. çoğul.: que vous buviez
3. çoğul.: qu’ils/elles boivent

Birçok fiil çoğul için aynı köke sahip olduklarından dolayı, Subjonctif genellikle présent ile benzerlik gösterir. -er, -ir ve -dre ekleri ile biten fillerde bu durumu gözlemek mümkündür. 


aimer (ils aiment) finir (ils finissent) attendre (ils attendent)
1. tekil.: que je/j’ aime finisse attende
2. tekil.: que tu aimes finisses attendes
3. tekil.: qu’il/elle/on aime finisse attende
1. çoğul.: que nous aimions finissions attendions
2. çoğul.: que vous aimiez finissiez attendiez
3. çoğul.: qu’ils/elles aiment finissent attendent

Düzensiz Fiiller

[değiştir]

Subjonctifin çekimlenmesinde toplam 7 adet düzensiz fiil bulunmaktadır:

Person être avoir aller faire pouvoir savoir vouloir
1. tekil.: que je/j’ sois aie aille fasse puisse sache veuille
2. tekil.: que tu sois aies ailles fasses puisses saches veuilles
3. tekil.: qu’il/elle/on soit ait aille fasse puisse sache veuille
1. çoğul.: que nous soyons ayons allions fassions puissions sachions voulions
2. çoğul.: que vous soyez ayez alliez fassiez puissiez sachiez vouliez
3. çoğul.: qu’ils/elles soient aient aillent fassent puissent sachent veuillent

Bunların dışında aşağıdaki fiillerin formlarına dikkat etmek gerekir.

  • il faut → qu’il faille (falloir)
  • il pleut → qu’il pleuve (pleuvoir)
  • il vaut → qu’il vaille (valoir)

Passé composé du subjonctif

[değiştir]

Subjonctif'in passé composé çekimlemesi, geçmiş zaman kullanımları içerisinde en yaygın olan kullanımdır.

Person Hilfsverb Partizip Perfekt
1. tekil. que j’aie vu
2. tekil. que tu aies
3. tekil. qu’il ait
1. çoğul. que nous ayons
2. çoğul. que vous ayez
3. çoğul. qu’ils aient

Subjonctif imparfaitin çekimlenmesi

[değiştir]

Ekler şunlardır: -sse, -sses, -^t, --ssions, -ssiez, -ssent


être
Que je fusse
Que tu fusses
Qu’il/ elle fût
Que nous fussions
Que vous fussiez
Qu’ils/ elles fussent

Subjonctif plus-que-parfaitin çekimlenmesi

[değiştir]

aller
Que je fusse allé(e)
Que tu fusses allé(e)
Qu’il/ elle fût allé(e)
Que nous fussions allé(e)s
Que vous fussiez allé(e)s
Qu’ils/ elles fussent allé(e)s

Kullanım

[değiştir]

Subjonctifin ne zaman kullanılacağı belirli sinyal kelimelerince belirlenir. Fransızcayı yabancı dil olarak öğrenenlerin zorlandığı bir konudur. Genel olarak subjonctifin kişisel izlenimler içeren ifadelerden sonra kullanıldığı söylenebilir.

Toplamda 4 çeşit sinyal grubu sayılabilir:

  • verbes de volonté "İstek bildiren fiiller"
  • verbes de sentiments "Duygu belirten fiiller"
  • verbes de la balance "Eşitlik fiilleri"
  • Belirli kullanımlar

Verbes de volonté

[değiştir]
  • vouloir "istemek"
  • attendre "beklemek"
  • proposer "önermek"

Örnek: Je veux que tu finisses "Durmanı istiyorum."

Verbes de sentiments

[değiştir]
  • admirer que "hayranlık duymak"
  • regretter que "pişman olmak, esef etmek"
  • être heureux que "bir şeyden dolayı mutlu olmak"
  • il est bien/ bon que "bir şeyin iyi olması"
  • cela m’amuse que "bir şeyin keyif vermesi"

Örnek: Je regrette que tu ne saches rien "Bir şey bilmemene esef ediyorum."

İstisna: espérer „ummak“ fiili, eğer sorunun cevabı olumlanıyorsa, subjonctif kullanımını gerektirmez.

Örnek: J’espère que tu as écrit à Catherine.

Olumsuzlanan haliyle ummak fiili subjonctif ile kullanılır.

Örnek: J'espère qu'il ne pleuve pas.

Verbes de la balance

[değiştir]

Subjonctif kullanımı konusunda en zor belirlenen fiiller grubu eşitlik bildiren fiillerdir. Bunun sebebi bu fiillerin bazı durumlarda indikatif kullanımı ile de ifade edilebilir olmalarıdır. Subjonctifin kullanımı tamamıyla bağlama bağlıdır. En çok kullanılan fiillere örnek olarak penser, croire, être sûr verilebilir.

Temel olarak ifade edilen cümlenin içeriğinde eminlik varsa indikatif, şüphe ağır basıyorsa subjonctif kullanılmalıdır.

Örnekler:

  • Je pense que le père est malade.
  • Je ne pense pas que le père soit malade. (Ben babanın hasta olduğuna inanmıyorum ama bundan yüzde yüz emin değilim.)
  • Je ne pense pas que le père est vraiment malade.

Belirli kullanımlar

[değiştir]

Aşağıda listelenen yan cümle kullanımları subjonctif ile kullanılmak zorundadır.

  • afin que
  • avant que
  • bien que
  • jusqu’à ce que
  • pour que
  • pourvu que
  • quoique
  • sans que
  • à condition que
  • à moins que
  • à supposer que
  • de manière à ce que
  • en attendant que

Literatür

[değiştir]

Dipnotlar

[değiştir]