Farsça/Fiiller

Kopula (-imek)

بودن ‹buden› (“olmak/-imek”) Geniş zaman, tam form Kök: هَست‍ ‹hest-›	Sayı
	Teklik	Çokluk
Birinci şahıs	(مَن) هَستَم	(ما) هَستیم
	(‹men›) ‹hestem›	(‹mâ›) ‹hestîm›
	“(Ben) (y)Im”	“(Biz) (y)Iz”
İkinci şahıs	(تو) هَستی	(شُما) هَستید
	(‹to›) ‹hestî›	(‹şomâ›) ‹hestîd›
	“(sen) sIn”	“(siz) sInIz”
Üçüncü şahıs	(او) هَست \ اَست	(آنها) هَستَند
	(‹û›) ‹hest› / ‹est›	(‹ânhâ›) ‹hestend›
	“(o) DIr”	“(onlar) DIr(lAr)”

• مَن هَستَم / مَن ...ام ben -(y)ım
  • örn. مَن دانِش‌آموز هَستَم. / مَن دانِش‌آموزَم. ben öğrenciyim
    • دانِش‌آموز (dâneşâmuz) kelimesi üniversiteden önceki öğrencilerden bahsederken kullanılır. Üniversite öğrencisinden bahsederken دانِشجو (dânéşcû) kelimesi kullanılır.
      • Üçüncü tekil şahısta iki çeşit bulunmaktadır ve اَست daha çok resmî dilde kullanılmaktayken, هَست ise daha çok gayriresmî dilde kullanılmaktadır.

Geniş zaman

Farsçada fiillerin geniş zaman kökleri şöyledir:

• بودَن (bûden) olmak = باش (bâş)
• کَردَن (kerden) yapmak, etmek = کُن (kon)
• هَستَن (hesten) olmak = هَست (hest)

Sonra ise sonekler eklenir.

• 1.Tekil: ـَم
• 2.Tekil: ـی
• 3.Tekil: ـَد
• 1.Çoğul: ـیم
• 2.Çoğul: ـید
• 3.Çoğul: ـَند

Şimdiki zaman

Farsçada fiillerin geniş zaman köklerini yukarıda öğrenmiştik. Bu fiilleri şimdiki zamana dönüştürmek için başına bir "می" koymanız gerekir. Örneğin کَردَن fiilini şimdiki zamanda çekelim.

• 1.Tekil: مَن می‌کُنَم (men mikonem)
• 2.Tekil: تو می‌کُنی (to mikonî)
• 3.Tekil: او می‌کُنَد (û mikoned)
• 1.Çoğul: ما می‌کُنیم (mâ mikonîm)
• 2.Çoğul: شُما می‌کُنید (şomâ mikonîd)
• 3.Çoğul: آن‌ها می‌کُنَند (ânhâ mikonend)

Bu fiilleri olumsuz hâle getirmek için ise "می"nin önüne bir "ن" harfi iliştirilir.

• 1.Tekil: مَن نِمی‌کُنَم (men némikonem)
• 2.Tekil: تو نِمی‌کُنی (to némikonî)
• 3.Tekil: او نِمی‌کُنَد (û némikoned)
• 1.Çoğul: ما نِمی‌کُنیم (mâ némikonîm)
• 2.Çoğul: شُما نِمی‌کُنید (şomâ némikonîd)
• 3.Çoğul: آن‌ها نِمی‌کُنَند (ânhâ némikonend)

Fiillerin şimdiki zaman köklerinin bir listesi için bu sayfaya gidiniz.

Basit geçmiş zaman

Farsça fiillerin basit geçmiş zaman şekli oluşturulurken önce fiilin mastarındaki "ن" harfi atılır, sonra da özneye göre sonek eklenir.

• 1.Tekil: ـَم
• 2.Tekil: ـی
• 3.Tekil: ø
• 1.Çoğul: ـیم
• 2.Çoğul: ـید
• 3.Çoğul: ـَند

Örneğin کَردَن fiilini basit geçmiş zamanda çekelim.

• 1.Tekil: مَن کَردَم (men kerdem)
• 2.Tekil: تو کَردی (to kerdî)
• 3.Tekil: او کَرد (û kerd)
• 1.Çoğul: ما کَردیم (mâ kerdîm)
• 2.Çoğul: شُما کَردید (şomâ kerdîd)
• 3.Çoğul: آن‌ها کَردَند (ânhâ kerdend)