Avidemux/Yaygın efsaneler

Video dünyasında basit terimlerin ve standart endüstri çalışmalarının yanlış anlaşılmasına ve bilgi eksikliğine yol açan birçok efsane var. Bu bölümde Avidemux'la bir şekilde ilgili olan en yaygın efsanelerden bazılarını anlatacağız.

Avidemux - Qt vs. GTK+

2007'de Avidemux'un bir Qt arayüzlü versiyonu çıktı. Bunun sonucunda insanlar yanlış bir şekilde "Acaba GTK+'ı bırakıp Qt sürümüne mi geçsem?" diye düşündü. Bu yanlış bir düşünce, biz hiçbir zaman insanların böyle bir şey yapmasını istemedik. Her iki versiyon da halen Avidemux'un resmi bir parçasıdır. Qt versiyonunu Microsoft Windows, Linux veya BSD kullanıcıları tercih edebilir, bunun hakkında da "şunu tercih edin" gibi bir şey söyleyemeyiz. Ancak GNOME veya Xfce kullanıcıları GTK+ versiyonunu, KDE 4 kullanıcıları Qt GUI'sini kullansalar daha iyi olur.

Not: Bir zamanlar Qt arayüzlü versiyon gelişim aşamasında olduğu için GTK+ sürümüne göre daha kullanışsızdı. Ancak 2.4.4 sürümünden beri Qt sürümü GTK+ sürümüyle eşit kullanışlılığa sahip. 2.5 sürümünden beri Windows kurucusu sadece Qt arayüzüyle geliyor, ancak hâlen GTK+ versiyonu zipli versiyonda mevcut.

Avidemux bağımlılıkları – MPlayer, Transcode, FFmpeg, MJPEG araçları

Genel anlamda Avidemux dosya okuma ve yazma için harici bir yazılıma ihtiyaç duymaz. Bazı insanlar Avidemux'un kodlama için MEncoder, Transcode, FFmpeg veya MJPEG gibi araçları kullandığını sanıyor. Bu tamamen yanlış, Avidemux bu projelerden sadece bazı ödünç kodları kullanıyor.

Avidemux bir MEncoder önyüzü değildir. Avidemux MEncoder için grafik arayüz değildir, Avidemux video düzenleme, okuma ve yazma için kendi kodlarını kullanan bağımsız bir programdır. Avidemux sadece MPlayer'dan port edilmiş çeşitli fitreler (denoise3d gibi), libavcodec ve diğer bazı kütüphaneleri (MPlayer/MEncoder gibi hemen hemen bütün özgür video yazılımlarının kullandıkları) kullanır.

Avidemux harici bir video çözücü kullanmaz. İşte bu yüzden, Avidemux'un video çözerken kullanması ümidiyle video kodeki (örneğin DivX veya Xvid) yüklemek boşa bir çabadır (ancak Avidemux bir videoyu Xvid'e kodlamak için kodek kullanır). Microsoft Windows için olan resmi Avidemux paketleri bütün harici kodlayıcıları (Xvid gibi), çözücüleri ve diğer kütüphaneleri içerir, yani Avidemux'un bunlara bağımlılığı yoktur. Özellikle bir çapraz-platform uygulaması olarak Avidemux'un Microsoft Windows'a özgü bir DirectShow veya VfW çözücü veya kodlayıcısı kullanması mümkün değildir.

Avidemux harici bir FFmpeg kullanmaz. FFmpeg'den yerleşik bir libavcodec kütüphanesi (Avidemux, libavcodec'in kodunun kopyasını kendi kodunda içerir, harici FFmpeg kullanmaz) birçok formatın çözülmesi ve kodlanması için kullanılır.

Yazılım vs. format, format vs. kodek

Popüler efsanenin aksine kodekle format aynı şey değildir. Ses veya video, kodlamak için kullanılan kodekin aynısıyla çözülmez. Örneğin, LAME kodekiyle bir MP3 kodlamışsanız, kodlanan dosyaya, dosyanın formatına veya sesine LAME diyemeyiz; yalnızca kodlayıcıya LAME deriz, dosyaya MP3 deriz. MP3 dosyasını çözmek için bize bir LAME çözücüsü değil, bir MP3 çözücüsü gerekir.

Ancak, dijital video dünyasındaki yaygın eğilim bu terimler için aynı markaları kullanmaktır. Bu kanımca vahşi kapitalizmin bir ürünüdür. Bu terimlerin aynı anlama geldiğini inandırarak şirketler aynı format için bir kodlayıcı veya çözücü üreten başka birisinin önünü keserler. Bu sayede sadece kendi ürünlerini satarlar. Örneğin A şirketi X formatını üretsin. Bu A şirketi, ürettiği dosyanın formatına da X diyor, bu formata kodlayan kodlayıcıya da X diyor, bu formattan sıkıştırılmamış türe dönüştüren çözücüye de X diyor. Bunun sonucunda insanlar A şirketinin ürettiği bu ürünleri alıyorlar. Başka birisi X formatına kodlayan çok daha verimli bir kodlayıcı bulduğunda ise bunu bir türlü insanlara anlatamıyor ve piyasadaki tekel şirket tekelliğini koruyor. Ayrıca dergiler ve web siteleri bu yanlış anlaşılmaya katkıda bulunmuşlardır. Çünkü doğru terimleri kullanırlarsa okuyucuların kafasının karışacağını düşünmüşlerdir. Bu yanlış anlaşılmaların ardında yatan başka bir sebep de AVI dosyalarındaki FourCC'nin hatalı kullanımıdır. AVI dosyalarındaki FourCC kısmı kodeki belirtir.

MPEG-1, MPEG-2 ve MPEG-4 gibi standartlar var. Bunlar spesifikasyonlardır. Geliştiriciler ses-video kodlama-çözme yazılımlarını veya donanım uygulamarını bu spesifikasyonlara göre geliştirirler. Farklı insanlar tarafından geliştirilmiş birden fazla kodek aynı sıkıştırma formatını kullanabilir. Örneğin MPEG-2 (DVD'lerde kullanılan) veya MPEG-4 ASP. Kodek, herhangi bir veriyi herhangi bir formata kodlayan/çözen bir yazılım (veya donanım) uygulamasıdır. İlgili veri hedef türe kodlandıktan/çözüldükten sonra üzerinde başka bir kodekle işlem yapılır. Yazılımla format aynı şey değildir.

DivX

DivX, dijital video dünyasındaki tartışmasız en yanlış bilinen terim. Avidemux DivX'i desteklemez. Avidemux DivX yazılımıyla kodlanmış videoları destekler.

DivX şu anlamlara gelebilir:

Bir şirket (DivX AŞ.)
DivX AŞ. tarafından üretilen ticari yazılım ürünlerinin markası (örneğin: e.g. DivX Plus Player veya DivX Pro Codec).
Bir MPEG-4 ASP kodeki – DivX Kodeki (DivX Pro Codec gibi çeşitli türevlerde) DivX AŞ. tarafından üretilmiş bir yazılım ürünüdür.
DivX AŞ'nin ticari markası. (bundan dolayı kendi ürünlerinizin isminde DivX ismini kullanamazsınız)

DivX şunlar değildir:

Jenerik bir isim değildir. (bundan dolayı sadece DivX'in kendisi DivX olarak adlandırılabilir).
MPEG-4, AVI veya başka bir şeyin eş anlamlısı değildir.
Açık kaynak veya özgür yazılım değildir.

DivX kodeki MPEG-4 ASP videosu kodlayan/çözen yazılımın ticari bir parçasıdır (yeni versiyonlar ayrıca MPEG-4 AVC'yi de destekler, diğer adıyla H.264). Yazılım bir format değildir - "DivX desteği" "DivX kodekiyle kodlanmış videoları destekliyor" anlamına gelmez, DivX AŞ. tarafından üretilmiş yazılım ürünlerini desteklediği anlamına gelir, örneğin bir video düzenleyicisinin kodlama/çözme için DivX kodekini kullanmasına izin verildiği anlamına gelir.

DivX günümüzde Windows ve Mac OS ile uyumludur. Avidemux bir çoklu platform programdır, ancak öncelikle Linux için geliştirilmiştir ve kullandığı bütün kodekler açık kaynaklı ve özgürdür. DivX'in, artık Linux desteği yoktur ("resmi olmayan" bir sürümü 2006'da geliştiriciler için yayınlanmıştır) ve özgür değildir. Eski Linux versiyonu düzgün çalışmamaktadır, 3 yıl boyunca DivX şirketinden bakım/geliştirme görmemiştir. İşte bu yüzden Avidemux DivX'i desteklemez.

Ancak, DivX'in MPEG-4 ASP video sıkıştırmasını kullanmasından ötürü, diğer MPEG-4 ASP kodekleriyle uyumludur. Avidemux tarafından kullanılan iki açık kaynak ve özgür MPEG-4 ASP kodeki FFmpeg MPEG-4 (tümleşik, kodlama ve çözme için kullanılıyor) ve Xvid (harici, opsiyonel olarak kodlama için kullanılabiliyor) kodekleridir. Her ikisi de iyidir, zengin özelliklere sahiptirler ve DivX ile yüksek oranda uyumludurlar (ancak %100 değil), MPEG-4 standartlarına teşekkürler.

Özet:

DivX kodekiyle kodlanmış videoya MPEG-4 ASP videosu denir.
Avidemux, DivX ve diğer MPEG-4 ASP kodekleriyle kodlanmış videoları çözebilir, ancak bunun için DivX'i kullanmaz. Avidemux, MPEG-4 ASP videolarını çözmek için FFmpeg'den tümleşik libavcodec'i kullanır.
Avidemux tarafından kodlanmış MPEG-4 ASP videoları DivX veya Xvid, 3ivx ve ffdshow gibi diğer MPEG-4 ASP çözücüleriyle çözülebilir. Avidemux'un oluşturduğu videoya "DivX videosu" denmez. Yani "DivX'e kodlayamazsınız" veya "DivX üretemezsiniz"), ürettiğiniz bir MPEG-4 ASP videosudur ve bu video da AVI kapsayıcısı ve diğer kapsayıcılar içerisinde tutulur. Kapsayıcı için Avidemux'un varsayılanı AVI'dir.

Xvid

Xvid, açık kaynak bir MPEG-4 ASP videosu kodekidir. Avidemux, opsiyonel olarak kodlama için harici bir Xvid kütüphanesini kullanabilir (eğer Avidemux Xvid desteğiyle derlenmişse).

Xvid şu anlamlara gelebilir:

Bir yazılım parçası (bir kütüphane).
Bir kodek (kodek bir yazılımdır).
MPEG-4 Advanced Simple Profile (ASP)'ın uygulaması (implementasyonu).

Xvid şunlar değildir:

Bir format değildir. "Xvid videosu" diye bir şey yoktur – MPEG-4 ASP videosu diye bir şey vardır (veya AVI/MPEG-4 videosu diye bir şey vardır ve AVI kapsayıcısında saklanan MPEG-4 ASP akımı anlamına gelir). "Xvid'e kodlamaz" veya "Xvid'i oynatmazsınız".
MP3'ün video karşılığı değildir. AVI dosyaları "MP3 sesi ve Xvid video kodeki içeren dosyalar" değildirler. AVI dosyaları ses ve video akımı içerir (kodek değil). Ayrıca MP3 bir formattır, halbuki Xvid bir yazılım ürünüdür.
MPEG-4, AVI veya başka bir şeyin eş anlamlısı değildir.
Özgür patenlidir. Özgür bir yazılımdır, ancak MPEG-4 patentleri Xvid ve diğer tüm MPEG-4 kodeklerini ilgilendirir.
Avidemux'ta çözme için kullanılmaktadır. Ancak her ne kadar opsiyonel olsa da eğer tek ihtiyacınız Xvid ile kodlanmış videoları okumak ve çözmekse Xvid'i kurmak gereksizdir. Avidemux, MPEG-4 videolarını çözmek için FFmpeg MPEG-4'ü kullanır.
Tek açık kaynaklı MPEG-4 kodeki değildir. Genel inanışın aksine FFmpeg MPEG-4 gibi başka özgür MPEG-4 kodekleri de vardır. FFmpeg MPEG-4; MPlayer, xine, VLC, ffdshow ve diğer başka projelerde varsayılan olarak kullanılır.

x264

x264 özgür bir MPEG-4 AVC/H.264 kodlayıcısıdır (H.264-MPEG-4 AVC ilişkisi hakkında bilgi almak için Wikipedia'daki H.264/MPEG-4 AVC maddesine bakın). Avidemux H.264 kodlaması için x264'ü kullanabilir.

x264 şu anlamlara gelebilir:

Bir yazılım kütüphanesi.
MPEG-4 AVC spesifikasyonunun uygulaması (implementasyonu).

x264 şunlar değildir:

Bir format değildir. "x264 videosu" veya "x264 dosyaları" oluşturamazsınız, "x264'e" kodlayamazsınız. x264, H.264 (MPEG-4 AVC) videosu oluşturur.
Bir çözücü değildir. FFmpeg H.264, H.264'ü çözmek için kullanılır, ancak x264 ile kodlanmış video diğer uyumlu H.264 çözücüleriyle de çözülebilir. x264 sadece bir kodlayıcıdır.
Özgür patentlidir. MPEG-4 patentleri x264'ü de ilgilendirir.