İspanyolca/Söyleyiş

Vikikitap, özgür kütüphane

İspanyolcanın yazılı kelimelere dayalı telaffuzu, İngilizce ya da diğer dillere göre çok daha kolaydır. Birkaç istisna dışında, İspanyol alfabesindeki her harf, bir sese karşılık gelir. Birden fazla sese karşılık gelen durumlarda da, aralarındaki farkı anlatan kurallar oldukça basittir.

Harfler ve İspanyolcadaki ses karşılıkları[değiştir]

Aşağıdaki tablo İspanyol alfabesindeki düzene uygun olarak, harfleri ve ses karşılıklarını ilişkisini göstermektedir.

Harf Harfin
adı
Harfin söylenişi (Türkçe yaklaşımlar)
A a a Adamdaki a gibi
B b be, be larga, be alta Babadaki b gibi
Sesliler arasında, telaffuz sırasında dudakların birbirine değmemesi gerekmektedir (İngilizcede value derken v gibi).
C c ce e ve i gibi ince sesli harflerden önce kullanılması durumunda, sinemadaki s gibi.
Geri kalan her yerde; kahvedeki k gibi
Ch ch che çiçek kelimesindeki ç gibi.
D d de d sesi, dili damağa değdirmeden dişlere değdirilerek çıkarılır. İki sesli harfin arasında kalması durumunda da, dil dişlere değdirmeden daha aşağıda bir konumda tutulur.
E e e ten kelimesindeki e gibi.
F f efe fal kelimesindekif gibi.
G g ge e ve i seslilerinden önce kullanılması durumunda, İspanyolca j harfinde olduğu gibi gırtlaktan gelen bir h harfi şeklinde telaffuz edilir.
Geri kalan her yerde, gel kelimesindeki g gibi
ue ve ui seslilerinde önce kullanılması durumunda, kalın sesli okunmaz ve g’den sonra direkt ince sesli okunur.
H h hache Hu- veya hi-’de olduğu gibi, kendinden sonra bir sesli gelmesi durumda, h okunmaz ve ikincis sesli okunur.
I i i i olarak okunur. Diğer seslilerden önce kullanılmasın durumunda, y şeklinde okunur.
J j jota h veya y.
K k ka kasa kelimesindeki k gibi okunur. Yabancı kökenli kelimelerde bulunur. İspanyolcada bu ses için c ve qu harfleri tercih edilir.
L l ele kalem kelimesindeki l gibi fakat daha kısa okunur.
Ll ll doble ele, elle İtalyancadaki gl gibi telaffuz edilir. milyondaki 'ly' harfleri gibi okunur.
M m eme Mars’taki m gibi.
N n ene naldaki n gibi okunur. p, b, f ve vden önce kullanıldığında, bazı bölgeler tarafından m olarak okunur. Örneğin un paso ifadesi umpaso gibi okunur.
Ñ ñ eñe lasagna kelimesinde olduğu gibi, İtalyancadaki gn gibi telaffuz edilir. Örneğin, "años"u telaffuz ederken, onu "anyos", ya da an-yos şeklinde okuyunuz.
O o o okul kelimesindeki o gibi telaffuz edilir.
P p pe patatesteki p gibi okunur.
Q q cu qu+e harf sırası ke şeklinde, qu+i kombinasyonu ise ki şeklinde okunur.
R r ere, erre rahat kelimesindeki r gibi okunur.
S s ese sil kelimesindeki s gibi okunur.
T t te t sesi, dili damağa değdirmeden dişlere değdirilerek çıkarılır. İki sesli harfin arasında kalması durumunda da, dil dişlere değdirmeden daha aşağıda bir konumda tutulur.
U u umut kelimesindeki u gibi.
V v uve, ve, ve corta, ve baja İspanyolcadaki b harfine benzerlik gösterir.
W w uve doble, doble ve, doble u Yabancı kökenli kelimelerde bulunur. İspanyolcada bu ses için u tercih edilir. Söylenişi farklılık arz eder. Örneğin watt kelimesi bat okunurken, kiwi kelimesi quihui şeklinde okunur.
X x equis ks şeklinde okunur. Örneğin extra.
Y y i griega, ye i şeklinde okunur.
Z z zeta, ceda İspanyolcadaki c harfi gibi okunur.

Bir harf, bir ses[değiştir]

Diğer dillerden farklı olarak, İspanyolcayı okumak oldukça kolaydır. Her bir sesli harf bir sese karşılık gelir. Ayrıca her bir sessiz harfe karşılık olarak da bir ses bulunur.

Iowa Üniversitesi'nin hazırlamış olduğu, İngilizce bir görsel İspanyolca söylenişlere güzel bir açıklama getirmektedir.

Gizli aksanların okunuşuna dair kurallar[değiştir]

Gizli aksanların okunuşuna dair iki kural (ya da bir) vardır. Vurgulu hece kalın karakterlerle gösterilmiştir.

Eğer bir kelimenin aksan işareti yok ve n ya da s harfleri ile sona eriyorsa, sondan önceki hece vurgulanır.
Örneğin:

    • cara (ca-ra) (yüz)
    • mano (ma-no) (el)
    • amarillo (a-ma-ri-llo) (sarı)
    • hablan (ha-blan) (onlar konuşur)
    • martes (mar-tes) (Salı)

Eğer bir kelimenin aksan işareti yok ve n ya da s’den farklı bir sessiz harf ile sona eriyorsa, son hece vurgulanır.
Örneğin:

    • farol (fa-rol) (sokak lambası)
    • azul (a-zul) (mavi)
    • español (es-pa-ñol) (İspanyol)